De sporten deel uitmakende op de Olympische Spelen zijn misschien wel de bekendste van de wereld. Voetbal staat ergens helemaal bovenaan, en de beste bookmakers geven normaal gesproken tonnen gratis weddenschappen voor die sport. Het is verre van waar dat de mens wereldwijd een monocultuur betreft sport kent.
Denk aan de Verenigde Staten waar American Football enorm is, wat nooit erg sterk zich heeft verspreid. Verder zijn weinig landen waar basketbal zo groot is als daar. Tegelijkertijd heb je ijshockey als zeer typisch in Noord Amerika, en martial arts in oost Aziatische landen. Soms kom je hele kleine en onbekende sporten tegen in de meest extreme uithoeken van de wereld. Maar wat is nou typisch iets van Nederland?
Je zou zeggen dat de sporten waar Nederland op mondiaal hoog niveau heeft gescoord zeer Nederlands te noemen zou zijn. Denk aan Anton Geesink met judo, de eerste niet japanse judoka die de Olympische Spelen won. Een man van bijna 2 meter lang en zo’n 120 kilo ontving de medaille in 1964. Of de ruiter Anky van Grunsven die internationaal meerdere malen won. De zwemster Inge de Bruijn die vier keer de Olympische Spelen won. Verder kan je nog denken aan hockeyen of zelfs simpelweg de naam Johan Cruijff die nog ver na zijn dood genoemd zal worden. Een sport springt er misschien nog wel het meest eruit; schaatsen.
Nederland heeft een lange geschiedenis van schaatsen. Een land met percentagegewijs zo’n lange kustlijn, de afsluitdijk en de dijken in Zeeland. Terugdenkend aan de overstroming op 1 februari 1953 met Miep Gies die het programma Ons Dorp presenteerde om geld in te zamelen. Generaties van kinderen die verplicht de zwemdiploma’s A en B daarna haalden. Hoewel de aarde aan het opwarmen is, kunnen vele huidige generaties zich nog een jeugd herinneren dat ze elke winter met pappa, mamma, of het hele gezin op de rivieren gingen schaatsen. Er was ijs! Wat een pret. Je liet dan ook snel even de ijzers slijpen. Na je dubbele ijzertjes kreeg je misschien met Sinterklaas of Kerst noren, zodat je met lange slagen sneller over het ijs kon glijden. Het is dan ook niet zo verrassend dat naast zwemmen Nederland op internationaal niveau erg succesvol is op het gebied van schaatsen en dat er traditie als een Elfstedentocht bestaat.
De Elfstedentocht. De trots van Friesland. Vele mensen vragen weer jaarlijks elke winter af of het die winter toch eindelijk weer gehouden kan worden. Het journaal zal er weer mee gevuld worden. Het staat hoog op de agenda, want wie wilt nou na zo lang wachten dat missen. Jammer genoeg, verlangen de kansen groeiend. De gehele aarde worstelt met klimaatproblemen. Toch zijn er fanatiekelingen die dagelijks zullen gaan meten. De vereniging voor de Elfstedentocht is in 1909 opgericht. De niet geringe tocht is er een van 200 kilometer die langs elf plaatsen in Friesland gaan. Een dergelijke route is makkelijk uit te stippelen aangezien Friesland veel water kent. Op 26 februari 1986 trok de toen kroonprins Willem Alexander zijn schaatsen aan en deed volop mee. De keer daarna was de tot nu toe laatst gehouden tocht was in 1997.
Friesland kent verder nog vele andere kleinere sporten zoals polsstokverspringen en kaatsen. De eerstgenoemde heet eigenlijk Fierljeppen. Niet zo vreemd met al dat water en je kunt met de vele landgoederen goed bedenken hoe iemand daar ooit is opgekomen. Het was dan ook duizenden jaren geleden de manier om gemakkelijker door dit waterrijke gebied te rijzen. Ook worden er wedstrijden buiten Friesland gehouden, zoals in Groningen en Utrecht. Kaatsen heeft ook een eeuwenoude geschiedenis, en gaat helemaal terug naar de tijd van de dijkwerkers. Het is nog steeds een populaire sport in Friesland. Het is een van de oudste balsporten. Een andere sport veel gehouden in andere provincies is klootschieten. De provincies zijn Overijsel, Drenthe en Twente. Het gaat om een kogel van lood zover mogelijk te werpen, niet te verwarren met de Olympische sport diskwerpen.
Er zijn dus een rijke geschiedenis aan grote en kleinere sporten in Nederland. Vergis je vooral ook niet hoe groot die kleine sporten plotseling op lokaal niveau kunnen zijn, terwijl er niemand buiten dat gebied er nooit van had gehoord. Toch wel leuk om die ontdekkingen te doen. Op mondiaal klein niveau kom je de grootste verrassingen tegen.
Beeld: Unsplash