De Black Lives Matter revolutie is dit jaar overgewaaid van Amerika naar Nederland. Sinds de dood van George Floyd zijn er wereldwijd protesten geweest, waaronder het beruchte protest op De Dam in Amsterdam. Als reactie hierop is er veel ophef ontstaan in Nederland. Zo vinden velen dat racisme geen groot probleem is in Nederland en dat de revolutie hier niet nodig is. Om hier een beter beeld van te krijgen, hebben we Simon (25) en Aijoni (31) uit Amerika gesproken over Black Lives Matter, stereotypering en Zwarte Piet. Simon is Nederlands en woont sinds vijf jaar in California. Aijoni is geboren en getogen als zwarte man in de Verenigde Staten.
Simon en Aijoni zijn allebei woonachtig in Californië en geven toe dat de Black Lives Matter movement ook daar pas dit jaar echt opgeblazen is. Alhoewel de organisatie en de movement al sinds 2013 bestaan, kreeg de movement pas echt een grote following sinds 2020 en de moord op George Floyd. In de Verenigde Staten is de movement volgens de heren meer gericht op politiegeweld en institutioneel racisme. Alhoewel de movement zich hier ook richt op institutioneel racisme, wordt er in Nederland ook gestreden tegen bepaalde tradities, zoals dus met name de Zwarte Piet karikatuur. Simon vertelt dat hij in de Verenigde Staten minder stereotypering ervaart dan toen hij in Nederland woonde.
‘’Waar ik woon, in Californië, woont iedereen vredig samen. Mensen van alle culturen, kleuren, vormen en maten, wonen hier samen in harmonie. Het is hier echt een samenleving. Voor mijn gevoel zijn mensen hier veel minder bevooroordeeld naar andere culturen, dan in Nederland. In Nederland denken mensen dat Surinamers lui zijn en dat alle Antillianen drugs dealen. Kijk naar een feest als Zwarte Piet. In de vijf jaar dat ik inmiddels in Californië woon, heb ik nog nooit iemand een stereotyperende opmerking horen maken’.
Simon geeft hierbij wel aan dat de mate waarin racisme voorkomt, verschilt per staat. Vooral in de staten in het zuiden komt dagelijks racisme voor. Aijoni geeft hierbij als voorbeeld dat hij als kleine jongen rally’s van de KKK zag, terwijl hij naar school ging. Dat wordt dan ook direct benoemd als het grootste verschil tussen racisme in Nederland en in de Verenigde Staten. In de Verenigde Staten ervaren zwarte mensen meer gevaar voor hun leven. Dat betekent volgens Simon echter niet dat de Black Lives Matter beweging van minder belang is in Nederland.
‘Er zijn een paar rellen geweest en die worden in de media zo breed uitgemeten dat mensen Black Lives Matter als iets negatiefs zien. Maar daar gaat het helemaal niet om, zeker niet in Nederland. Je kan niet een video kijken uit Amerika en dan besluiten dat Black Lives Matter niet goed zou zijn voor Nederland. De movement heeft dezelfde boodschap, maar die situaties staan los van elkaar’.
''Zwarte Piet kan hier echt niet''
Zwarte Piet is een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse Black Lives Matter. De karikatuur wordt steeds meer verwijderd uit de Nederlandse maatschappij. Zo zijn afbeeldingen van Zwarte Piet niet langer toegestaan op social media en vervangen steeds meer gemeenten Zwarte Piet voor de roetveegpiet. De Piet is in Nederland een jarenlange traditie, maar blijkt onvoorstelbaar voor de Amerikanen. Ook is er kritiek van andere landen en de Verenigde Naties over de traditie.
Daarnaast is het ook een gevoelig onderwerp. Bij het zien van een foto van een Zwarte Piet, reageert Aijoni emotioneel: ‘ Dit is gewoon respectloos en beledigend. Ik kan er niets anders over zeggen. Hoe kan dit een nationale feestdag zijn? Nee, dit kan echt niet. Ik word al boos als ik het zie’. Simon deelt dezelfde mening. Zoals vele anderen in Nederland vierde hij vroeger ook Sinterklaas met Zwarte Piet. Bij het bespreken van Zwarte Piet in de Verenigde Staten krijgt hij echter altijd geschokte reacties. Zowel van zwarte mensen als van witte mensen. De reactie van Aijoni bevestigt dit statement.
Simon voegt hieraan toe dat mensen in de Verenigde Staten door Zwarte Piet het beeld krijgen dat Nederland een racistisch land is. Mensen uit de Verenigde Staten linken het namelijk aan blackface. Simon weet dan ook zeker dat hij Sinterklaas nooit meer zal vieren met een Zwarte Piet. ‘Er wonen hier heel veel Nederlanders die al jarenlang Sinterklaas vieren met gekleurde pieten of roetveegpieten, want blackface kan hier gewoon niet. De kinderen vinden het hartstikke leuk, dus het kan makkelijk’.
Beeld: NU.nl Videostill, Youtube